رواینی اقتصاد چی هر تن یومشخص فعالیت یادنده ولری. دافغانستان رواینی اقتصادغالۍ،ټغر،بخمل وزمه یاداسی نور شیان دی. په نړی کی تر ټولو بېرته پاتى هېواد خوپه رواینی اقتصادکی تر ټولو غوره دی.دافغانستان غالۍپه نړېوال تجارتی بازارکی په ډیره لوړه بیه پلورل کیږی نوځکه بعضی هېوادونه لکه
پاکستان،تاجکستان یا نور داسی دافغانستان رواینی مهارت دغلا په طورپه نړیوال بازار کی پلوری
تر ټولولومړی وجه یی داده چه دافغانستان خلک جنګ ځپلی،دویم هغه ترکمن چی پاکستان ته هجرت کړی ووتابعیت ورکړل شوی او بل دا چی هغه مهارت لرونکی افغانان په پاکستان کی شتمن دی او غربت د دوی مهارت دپاکستان په ګته تماموی او همدارنګه ډېرې وجې دی چی افغانان نشی کولی چی خپل رواینی مهارت په خپل نوم نړیوال بازار ته ورسو
۱افغانان دنړیوال سوداګریځ سیستم سره نا اشنا دی
۲ا فغانان دغربت ښکاردی او نړیواله سوداګیری نشی تحمل کوی
خودا ستونزه څرنګه حل کېدای شی تر څوپه خلکو کی غربت کم شی اووتوانیدی شی خپل مهارت نړی سوداګریځ بازارونو کی دافغانستان په نوم وپلوری.
دولت باید تجارانو ته تضمین د حفاظت ورکړی دخلکو مطالبی ومنی اوورسره مرسته وکړی
خو له بد مرغه دافغانستان دولت هغه فنی خلکو ته چی دڅه وړکیدو هیله لری هېڅ پاملرنه نکوی
په غوره توګه دافغانستان دولت چی بنسټ ایښودونکی یې توپک سالاران او بعضی مافیای ډلی دی دغریب حقوق همیشه تر پښو لاندی کوی چی د دوی شته والی په اقتصاد بده اغیزه لری
ترڅو دولت په نړیواله کچه دغه ستونزه حل نکړی نو اقتصادی بحران به نور هم زیات شی
خو له بد مرغه د دولت چارواکی له لوړ پوړو نیولی ټول ټوپک سالاران دی چی اصلی لامل د غربت بلل کیږی ځکه ټول نړیوال سوداګر پانګه نه اچوی نوپه دی وجه اقتصاد تضمین دامن اوثبات سره اره لری
لیکونکی زکریا رحیمی
دافغانستان په تاریخ کی داسی ډیری واقعی رامنځ ته شوی چی افغانانو د څه کسانو په رهبری د دولت خلاف پاڅونونه کړی خو دغو پاڅونونو ډیر منفی اوکم مثبت بدلونونه راوستی او وجه یی دا وه چی زمونږ رهبرانو خپل ملت او ملی ګټی تر دی چی خپل ځانونه د بهرنی ایډیالوجیکو ملګرولپاره قربانی کړی او جنګ سالاران هم د دوی په څیر د لګ څه په بدل له هغو تویه شوو وینو تیر شو چا چی دملت او افغانی ناموس لپاره ځانونه قربان کړل خو دغه پاڅونونه تل د دیموکراسی او ایډیالوژی په نوم د اشغالګرو په ضد وو
او د جعلی اسلامپاله ډلو په ګټه تمامیده خو نن دغه تخنیک برعکس شوی دی هر غربی افغان دا هڅه کوی چی د افغانانو احساسات را وپاروی او یو ملی پاڅون د بدلون په نامه رامنځ ته کړی او قدرت ته ورسیږی چی په مثالونونه یی د فیسوک صفحی ډکی دی
بعضی ژبی ته د خدمت په نوم، بعضی تاجکانو او پښتنو ته د حق په نوم او بعضی هم دملکی مرګ او ژوبلی ناری وهی ایا دا دحل لاره ده ؟ ځه خو فکر نه کوم که دوی باندی پښتو او افغانیت ډیر ګران وی نو د اکثرو خپلی لور ګانی او میرمنی په غربی کلتور کی زندګی کوی او دوی یی د هغوی حق ګڼی نو دا څرنګه افغان شو؟ ایا تاسو فکر کوی چی هغوی واقعا افغان او افغانستان غواړی ؟ او زندګی بل کلچرکی کوی
تر دی له افغان کلچر نه خبر هم نه وی او ناری او دعوا د افغانیت کوی
دتیرو دیرشو کلو جګړی دا ثابته کړی چی چغی وهل په کاڼو او ټوپک ویشتل زمونږ مشکل نه شی حل کولی او باید د جذبی پر ځای هوش نه کار واخلو داسی څوک وټاکو چی په اصلی معنی افغان وی نه په نوم افغان دویمه د حل لاره تعلیم ده چی کولی شی زمونږ ټولو مشکلاتو ته د پای ټکی کیګدی
که تاسو چیرته فکر وکړی د دری ژبه په افغانستان کی اقلیت دی مګر تر اکثریت یی استعمال زیات دی ځکه چی تر نورو قومنو یی تعلیم زیات دی اوزمونږ فارسیوان ډوله پښتانه هم چی تعلیم لری د هغوی تر تاثیر لاندی تللی او ټوله وجه یی د پښتون په سیمه کی جنګ دی او دا اور مونږ خپله کور ته راوړو او بیا غندو هم یی
مونږ هیڅ ستونځه نلرو تر ټولو غټه ستونځه مونږ زمونږ په څیر مشر نلرو مشران مو غربیان په نوم افغانان دی دویمه دتعلېم
ډیره ټیټه کچه ده او مونږباید خپله انرژی او وخت پری ضایع کړو تر څو افغانستان ته دتیارو پر ځای رڼا راوړو
د لوی افغانستان په هیله
لیکونکی زکریا رحیمی
For 30 years, the most peaceful country, Afghanistan, faced some cruel problems which cause was Pakistan. Pakistan was distributing money and weapons, creating national and cultural problems that destroyed peace and brought many problems to our homeland. Many countries came to benefit from the wealth of Afghanistan, and use the country as the theatre of a proxy war. For this reason, we lost our national freedom and gave many martyrs. With the coming of the Taliban, Afghanistan became a mere province of Pakistan with ISI at its head. After the Taliban, the international forces came to Afghanistan and put up a transitional interim government in which all the drug business leaders and the warlords were given importance, They passed laws that were against the Afghan national interest and only benefited the invaders and those who had blood on their hands, those who were involved into corruption crimes. The Afghans welcomed the international forces because they thought human right violators, drug and war lords would be condemned, they were expecting a peaceful life, no continual airstrikes. Unfortunately, those who were believed to bring humanity became terrorists. The centre of terrorism became the centre of drugs and warlords. It was already insecure, and became the worst country in the world, with regards to the production of drugs. Drug kill a huge amount of people each day in Afghanistan, and those are the outcomes of the West's mistakes. We Afghans need a change with regards to the current government ; on the following bases. With hindsights, even the west is accepting the blunder of using warlords against Taliban for military purpose. Why were the criminal warlords, human right violators and corrupt officials or they accomplices allowed? The current war in the villages of Afghanistan should be waged where the actual strongholds of Al-Qaeda and the Taliban are. We want the international community and we call on the human community to listen to us ; to help Afghanistan through professional people instead of increasing the number of soldiers in Afghanistan, and cut off the hand of the mafia who sucks the blood of our poor nation. The current government, composed from A to Z composed of war and drug lords should listen to their people and equally distribute the wealth they get from other countries to the people. Afghans want peace, they don't want war but war is imposed on them. Therefore, in the operations of the international forces, a priority should be given to taking care of the poor and innocent lives. We want justice for the criminals who killed and raped many Afghans. We cannot move forward because justice is the back bone of everything.
By Zakria Rahimi
تاسو دباچا خان تاریخ وګوری چی بیا به په پختنو کی هیڅکله داسی شخصیت پیدا نشی د هغه هم نظره او هم دوره چی ګاندی دی په ټوله نړی کی نوم لری او دنیا یی هری خبری ته د قدر قایله ده او د هغه په وجه هندوستان ته د قدر په سترګه ګوری خومونږله دنیا سره هیڅ نلرو دا ځکه چی مونږ نه مشر لرو او نه یووالی او داسی مو هر څه ډیر ریات بدرنګ کړی چی دنیا یی لیدل نه غواړی
لیکونکی زکریا رحیمی
دنن څخه نږدې ۲۵۰کاله دمخه چې کله دافغانستان نوم دافغانانو ددې ټاټوبی لپاره غوره شوى
دى،اوپدې نوم نومول شوى دى ،افغانان دیوه روښانه راتلونکی په لور دراونیدو څخه
راګرځول شویدی .دافغان اولس په سلګونو ارزوګانې تل پردیوبد نیتو دوښمانانو دخاوروسره خاورې کړیدی.دلته چې څوک هم
زیږدلی دی داولس ډیرى وګړی په جنګی اوپه غیر عادی ډول دکار په موخه روزل شوی
دی،پخوا به دزده کړې کچه تردې بریده ټیټه وه چې یواځی دامیرانو،سردارنو ،خانانواود
مالکانو زامنواولوٰٰڼو کولاى شول چې ښوونځی ته لاړشی اویااستادان ددوى دربارونو
اودیروته ورشی ترڅوددوى زامن اولوڼه ورڅخه زده کړه وکړی.مونږدامنوچې په ټوله کې
افغانان ساده په کارمین غریب خلک وو،خو دوخت امیرانواوشاهانونه غوښتل چې ددوى
اولادونه هم دزده کړی په لورسوق کړی.مونږپدې باوریو چې دسیدجمال الدین افغان غوندی
ډیرى افغان ماشومان دنبوغ دنښوسره خلکو پیژندل ،دخپل غربت اونه ورکوونکواسانتیاوو
ترننه تری تم کړل.که دتیرودرولسیزودجګړواوناسموحالاتواغیزپه ماشومانوراسپړو،نویوه
هیله هم لکه دتازه غوړیدلی غوټۍ په لاس راځی.دهجرت په کالونوکې بیلابیلوتعلیمی
ادارودافغانستان ماشومانوته دزده کړې اوښوونځیو ته دتلولارې چارې په عملی ډول ښولی
دی .چې پدې سره دافغانستان دماشومانودراتلونکی لپاره دیوه ښه پېغام درلودونکی
مفکوره هم دافغانستان دخلکوپه ذهنونوکې راوټوکیده.په ډیرتاسف سره باید اوویو چې
هیوادته دبیاراستنیدنې څخه وروسته دجګړو دزوراخیستنې له امله دهغه وخت متعلیمین
پدې ونه توانیدل چې پوهنتونوته لاربیامومی. خپلې کړی زده کړې یې په نیمایى کې
دځینوامنیتی اوغیراخلاقی کړنوله امله ودرولې .دپورته څوجملوڅخه مقصدیواځی
مهاجرماشومان نه ول ،بلکه په کوردننه ماشومان اوځوانان هم دورته ستونزوښکارشول.له
بده مرغه په افغانستان کې جګړه ونه دریده اودادى اوس هم یوه پیچلی او ناهیلی
کیدونکی جګړه روانه ده.راځودنن ماشومانوته چې دسختوځورونکوستونزواوکړاوونوسره مخ
دی .چې دادى نږدې هره ورځ دماشومانو دمرګ اوژوبلې خبرونه موترغوږوکیږی.ښوونځی ښه
پریمانه دی خودزده کړې پرځاى یې په تعمیراتی جوړونه کې دپام وړکارشوى دى چې یوازې
ددیوالونوترشادماشومانوراټولیدل دمعلم دمحترم نوم څخه په بښنې دمعلم صاحب
دافغانیوضرب ........کلدارومعاش دى اوبس.دافغانستان دراتلونکی لپاره افغانی ټولنی
ته ددې ډول زده کوونکووړاندې کول چې ان تردې چې پخپل لیکلی لیک یې هم سر نه
خلاصیږی دافغان اولس سره یوه ستره اونه هیریدونکی جفاده.نوراځئ! چې دنن ماشوم سم
وروزو اودزده کړې دتعمیرتی بڼې څخه راتېرشو ددوى ذهنی استعدادته راوګرځو.په
افغانستان کې دنن ماشوم دسبا ورځې دیوه پوه افغان په حیث ټولنی ته وروپیژنو.دنن
ماشوم اوستونزې او دهغې بنسټیزحل دسولې اوامن سره تړلى دى راځئ !چې دسولې اوامن
سره سره دنن ماشوم روزنیزې اوښوونیزی رغونې ته بډې راونغاړو پدې